- English
- فارسی
سنجش از دور
پیشرفت های جدید در زمینه تنوع و قابليت هاي سامانه هاي سنجش از دور در چند دهه اخير غير قابل انتظار بوده است. بطوريكه كمتر كسي گمان مي كرد كه ابزار ها و تكنيك هاي استخراج و آناليز داده هاي سنجش از دور تا به اين حد توسعه يافته و دسترسي جهاني به تصاوير و استفاده از آنها در كاربري هاي گوناگون فراهم شود.
سنجش از دور به معناي امروزي از سال 1972 ميلادي با پرتاب اولين ماهواره زميني يعني لندست آغاز گرديد. لندست اولين ماهواره اي بود كه تصاويري از سطح زمين در چندين ناحيه از طيف الكترومغناطيس با قابليت بازديد مجدد براي مناطق وسيعي از سطح زمين فراهم آورد كه تا به حال در دامنه وسيعي از كاربري ها مورد استفاده واقع شده اند. با گذشت زمان و تغيير مديريتي از دولتي به خصوصي و افزايش قيمت داده هاي ماهواره لندست، كشورهاي ديگر مانند فرانسه، ژاپن و هند را بر آن داشت تا با توليد ماهواره هاي بومي هم استقلال پيدا نموده و هم داده هاي ارزان قيمت بدست آورند كه در اين زمينه بسيار موفق عمل نمودند و حتي توانستند ماهواره هاي پيشرفته تري نيز نسبت به لندست به فضا پرتاب كنند.
فعاليت سنجش از دور در ايران از سال 1351 با احداث اولين ايستگاه گيرنده داده هاي ماهواره اي در ماهدشت كرج آغاز گرديد. اين فناوري مسير پر پيچ و خمي را در ايران گذرانيده و بعد از سه دهه در مقايسه با كشورهاي ديگر فعاليت چشم گيري نداشته است. در سالهاي اخير ميزان اين فعاليت افزايش يافته و ما شاهد پرتاب ماهواره بومي ايراني هستيم. ماهواره تحقيقاتي (مخابراتي) اميد نخستين ماهواره ايراني است كه در تاريخ پانزدهم بهمن ماه 1387 (سوم فوريه 2009) به فضا پرتاب و با موفقيت در مدار قرار گرفت. با پرتاب اين ماهواره ايران در زمره كشورهاي داراي تكنولوژي ساخت، پرتاب و كنترل ماهواره قرار گرفت كه افتخاري بزرگ براي ملت ايران مي باشد و اميد است با همت والاي دانشمندان و محققان ايراني شاهد پرتاب ماهواره هاي ديگر مخصوصاً از نوع منابع زميني در آينده نزديك باشيم.
ماهواره هاي ملي ايراني
1- ماهواره طلوع
ماموریت اصلی ماهواره ملی طلوع، تصویربرداری تک طیفی با تفکیک پذیری 50 متر و ذخیره و ارسال داده های تصویری به ایستگاه های زمینی دریافت تصویر است که به این منظور با ایستگاه های زمینی تله متری، ردگیری و فرمان و مرکز کنترل طرح قابلیت تبادل داده های پایش و کنترل ماهواره ای را دارد.
با توجه به ویژگی های تصاویر ماهواره ای طلوع می توان کاربردهایی همچون نقشه برداری زمین در مقایس بزرگ، مطالعه و بررسی حوضچه های آبی و دریا، مشاهده و ارزیابی تخریب منابع انسانی، بررسی علوم کشاورزی، جنگلی و نظایر آن را برای این تصاویر برشمرد. مدار ماهواره طلوع از نوع ارتفاع پایین و ارتفاع مدار آن بیش از 500 کیلومتر است و دو سال عمر مفید برای آن پیش بینی می شود. انرژی این ماهواره را آرایه های خورشیدی بر روی بدنه و باطری های ثانوی تامین می کند.
2- ماهواره مصباح
ماهواره ملی مصباح دو از نوع ماهواره های مخابراتی است که در باند یو اچ اف کار می کند. ماموریت اصلی این ماهواره ذخیره و بازیابی اطلاعات، جمع آوری و پخش داده ها روی مناطق وسیع و پراکنده، خواندن از راه دور و ناوبری است. هدف از توسعه طرح مصباح دو کسب دانش فنی، تحلیل، ساخت و آزمایش ماهواره ای به صورت بومی، دستیابی به فضا از طریق طراحی و پرتاب یک ماهواره نزدیک به زمین و ایجاد یک شبکه ارتباطی ماهواره ای برای ارتباط با کاربران در مناطق دورافتاده ایران یا دیگر نواحی جغرافیایی دنیاست.
3- ماهواره نوید
ماهواره نوید علم و صنعت نخستین ماهواره علمی دانشجویی کشور است که به صورت بومی ساخته شده و ماموریت آن تصویربرداری از زمین با وضوح تصویر 750 متر مبتنی بر روش جاروبی و به صورت تک باند است.
× ماهواره‌بر سیمرغ
نمونه مدل اولیه ماهواره‌بر سیمرغ که در ایران طراحی و ساخته شده قادر است با استفاده از نصب جدید و پیشرفته موتورهای سوخت مایع، انرژی لازم را برای قرار دادن ماهواره هایی تا وزن 100 کیلوگرم در مدار 500 کیلومتری زمین تامین کند. موتور ماهواره‌بر سیمرغ از ترکیب چهار موتور 32 تنی تشکیل شده است و می توان از آن در ماهواره‌برهایی با قدرت زیادتر در آینده استفاده کرد. این موتور می تواند ماهواره هایی با وزن 700 کیلوگرم را در مدار 1000 کیلومتری زمین قرار دهد.